Når det gjeld totalbiletet for HiØ ser me ein nedgang på heile 18,7 %. Derimot er det viktig å påpeika at to studium som ikkje har opptak i år får nokså stort utslag. Dette gjeld bachelor i paramedisin og bachelor i arbeids- og velferdsfag. Ser me bort frå desse to, er nedgangen på 7,6 %.
Sjølv om me ser nedgang både på språkstudium, helse – og velferdsstudiar, og dessutan fleire av IT-en vår relaterte studiar, er nedgangen på lærarutdanningane kraftigast. På grunnskulelærarutdanninga går talet på søkjarar ned mellom 37 % og 47 %. Sjølv om svingingar kan finnast frå år til år, er denne endringa langt frå marginal. Nedgangen i talet på søkjarar til lærarutdanninga er kraftig også på nasjonalt nivå, med ein gjennomsnittleg nedgang på 22 %, men reduksjonen er altså kraftigare hos oss.
Nasjonalt har det vore ein fallande tilsøkning til lærarutdanningane over tid, men HiØ hadde eksempelvis ved søkjartalet i fjor ein vekst i forhold til sektoren elles. Dersom denne trenden held fram er det, slik eg ser det, svært urovekkjande. Derfor er det viktig å prøva å analysera moglege årsaker. Me må sjølvsagt internt sjå på kva me kan gjera for å møta studentane i framtida som ein attraktiv lærarutdanningsinstitusjon, men samtidig viser dei nasjonale trendane at dette ikkje berre er relaterte til kvar enkelt institusjon, men også andre utanforliggjande årsaksforklaringar. Nokre tenkjelege variablar kan vera lønnsforhold og framstillinga av læraryrket gjennom media.
Men, det er liten tvil om at søkjartala er problematiske – særleg når me heller ikkje veit kor mange av søkjarane som er kvalifiserte for opptak. Derfor er det ei frykt at mange studieplassar, ikkje berre på hos oss, men også nasjonalt vil stå tomme frå hausten.
Etter medgang kjem ofte motgang. I år kom han kanskje kraftigare enn forventa, men i motbakke kan det gå oppover, og sjølv om motbakkar er tunge å gå er det viktig at me no saman prøver å sjå korleis me kan snu utviklinga til neste år seier rektor Lars-Petter Jelsness-Jørgensen.
Alle leiarar vil få eit eige faktaark med litt analyse frå opptakskontoret når dette er klart.
Nasjonale trekk ved årets opptakstal
Fleire vel økonomi og IKT – færre vil bli lærar er hovudbodskapen frå pressemeldinga til Samordna opptak.
I år har 135 980 personar søkt om studieplass på ein høgskule eller eit universitet via Samordna opptak. Det er litt fleire enn i fjor. Auken er størst til økonomisk-administrative fag, IT og teknologi, medan nedgangen i søking er størst til lærarutdanningane.
Etter rekordhøge søkjartal under pandemien har talet på søkjarar til høgare utdanning stabilisert seg. Totalt er det 2,2 søkjarar per studieplass, og søkjarane kan velja mellom eit rekordstort tal tilbod: 62 590 studieplassar på 27 universitet og høgskular i heile landet.
Kjelde: Pressemelding Samordna opptak
Forskings- og høgare utdanningsminister Ola Borten Moe, og Direktoratet for høgare utdanning og kompetanse, årets søkartal til universitet, høgskular og fagskular.
Sjå video frå pressekonferansen.